تکنیک های الاستوگرافی کبد در حالت کلی به دو دسته تقسیم می شوند که عبارتند از :
- الاستوگرافی کبد براساس امواج (Shear Wave)
- الاستئگرافی کبد براساس کشش (Stain Based)
- الاستوگرافی کبد براساس امواج (Shear Wave)
این روش، به کمک دستگاهی به نام فیبرواسکن انجام می شود که اولین روش انجام الاستوگرافی کبد می باشد. با این دستگاه می توان میزان فیبروز کبدی را به دست آورد و به همین دلیل به فیبرواسکن نیز معروف است.
الاستوگرافی کبد براساس امواج (Shear Wave)
برای اندازه گیری سرعت امواج Shear Wave دو مکانیسم وجود دارد :
- (Vibration-Controlled Transient Elastography (VCTE
- (Acoustic Radiation Force Impulse Based Elastography (ARFI
چرا ارزیابی فیبروز کبدی اهمیت حیاتی دارد؟
- در بیماران مبتلا به هپاتیت B و C: درمان بیمار بستگی به درجه فیبروز دارد .
- با پیشرفت مرحله فیبروز احتمال بازگشت و بهبودی بافت کبد کاهش پیدا می کند .
- مسئله خیلی مهم اینکه با درمان دارویی موجود مرحله ابتدایی فیبروز برگشت پذیر است.
در چه مواردی نیاز به انجام الاستوگرافی کبد هست؟
-
هپاتیت های ویروسی
- در هپاتیت مزمن C الاستوگرافی کبد (فیبرواسکن) می تواند بیمارانی را که از درمان فایده می برند از مواردی که مبتلا به سیروز بوده و نیاز به مراقبت بیشتری دارند افتراق دهد .
- در هپاتیت مزمن B الاستوگرافی کبد (فیبرواسکن) می تواند بیمارانی را که قبلا از ادامه درمان کنار گذاشته شده اند را به دو زیر گروه تقسیم کند :
زیر گروهی که همچنان از ادامه درمان سود می برند و زیر گروهی که ادامه درمان به آنها کمکی نمی کند .
-
کبد چرب
بیماری کبد چرب غیر الکلی (Non-alcoholic fatty liver disease(NAFLD)) امروزه یکی از شایع ترین انواع بیماری مزمن کبدی در بسیاری از کشور های جهان است. شیوع بیماری کبد چرب در جمعیت عمومی در آمریکا ۲۵%-۳۵% است ولی در ایران بدلیل تغذیه نامناسب و پرکالری این آمار بالاتر می باشد.
شایع ترین مواردی که با بیماری کبد چرب ارتباط دارند شامل چاقی ،دیابت نوع۲ وافزایش میزان چربی در خون است. ولی نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که هرچند بیشتر موارد کبد چرب در افراد چاق اتفاق می افتد ولی این حالت می تواند در افراد با وزن طبیعی یا حتی لاغر هم رخ دهد.
صفحه ی رسمی اینستاگرام رادیولوژی سرو (سونوگرافی پستان اصفهان) را دنبال کنید.
سایر علل کبد چرب شامل:
- مصرف الکل،
- داروها(متوتروکسات،تاموکسیفن)،
- مواد سمی (مثل تتراکلرید کربن ، آرسنیک)،
- بیماریهای ذخیره ای (مثل هموکروماتوز، بیماری ویلسون)
طیف بالینی بیماری کبد چرب از کبد چرب ساده بدون علامت بالینی تا التهاب کبد متغیر است. التهاب کبد یک فرم پیش رونده بیماری مزمن کبدی است که منجر به سیروز ،نارسایی کبد و حتی سرطان کبد می شود.
کبد چرب اهمیت بالینی قابل توجهی دارد به این دلیل که در موارد شدید می تواند به طرف سیروز کبدی و حتی سرطان کبد پیشرفت کند و این خطر در مواردی که التهاب کبدی همزمان وجود دارد بالاتر است. به همین خاطر تشخیص کبد چرب در مراحل اولیه و کنترل پاسخ به درمان اهمیت حیاتی دارد. در حال حاضر پدیرفته شده ترین روش غیر تهاجمی جهت تعیین این وضعیت استفاده از سونوگرافی بروش الاستوگرافی (یا فیبرواسکن) است.
الاستوگرافی در توده های کبدی
تحقیقات بسیار گسترده ای درحال انجام است که در توده های کبدی به روش الاستوگرافی نوع توده و بدخیمی مشخص شود و نیازی به انجام بیوپسی نباشد ولی هنوز در مرحله تحقیقات قراردارد.
سایر موارد الاستوگرافی
الاستوگرافی درموارد زیاد دیگری هم کاربرد دارد ازجمله الاستوگرافی پستان، الاستوگرافی در بیماری های پوستی و حتی برای تشخیص مراحل اولیه پای دیابتی، الاستوگرافی در بیماری های زنان و ….
آیا برای انجام الاستوگرافی کبد آمادگی خاصی لازم است؟
جهت انجام الاستوگرافی کبد (فیبرواسکن) نیازی به بستری شدن نیست در این روش خونریزی و درد وجود ندارد و در طول چند دقیقه به صورت سرپایی انجام می شود و نتیجه بررسی نیز خیلی سریع در اختیار بیمار قرار خواهد گرفت . برای انجام الاستوگرافی کبد (فیبرواسکن) بیمار باید ۸-۱۲ ساعت ناشتا باشد و انجام یکسری آزمایشات نیز برای تفسیر و نتیجه گیری لازم است.
صفحه ی رسمی اینستاگرام رادیولوژی سرو (سونوگرافی پستان اصفهان) را دنبال کنید.
جهت تماس با رادیولوژی و سونوگرافی تشخیصی سرو اینجا کلیک کنید.
مطالب پیشنهادی رادیولوژی و سونوگرافی تشخیصی سرو-دکتر نینا زاهدی نژاد (سونوگرافی پستان اصفهان):
هر آنچه که باید درباره الاستوگرافی کبد بدانید !